Step (z ros. степь) - równina pozbawiona drzew, rzek i jezior. Step przypomina pod tym względem prerię, z tą różnicą, że preria jest z reguły zdominowana przez wysokie trawy, a step może być obszarem półpustynnym lub pokrytym trawą i krzewami (czasem w zależności od pór roku). Występuje w warunkach klimatu umiarkowanego z gorącym, suchym latem.
Flora
Podział stepów ze względu na dominujące gatunki traw:
- łąkowe (Europa Wschodnia, Ameryka Północna) - najbogatsze gatunkowo; składają się z wysokich traw (do 120 cm). Występują tu czarnoziemy, przez co wykorzystywana jest jako uprawy rolne
- ostnicowe (Azja Środkowa, Mongolia, Nizina Kubańska)- uboższe gatunkowo; występuje w klimacie suchym, konynentalnym. Ten rodzaj stepu wykształca gleby bielicowe. Częściej tereny te, wykorzystuje sie do pasterstwa niż do rolnictwa ze względu na mniejszą zawartość próchnicy
- piołunowe - najuboższe gatunkowo; gleba zawiera niewiele zwiąków odżywczych i jest mocno zasolona, dlatego rzadko jest wykorzystywana rolniczo
W krajobrazie stepowym dominują trawy. Na wilgotniejszych, czarnoziemnych terenach trawy są gęste, wysokie, niektóre mają nawet ponad 2 m. Na terenach bardziej suchych trawy są niższe i rosną kępami. Obok traw rośnie sporo innych roślin zielnych, np. wrotycz, sasanka, niezapominajka, miłek wiosenny. Okres roku, w którym rozwijają się rośliny stepowe nie jest długi. W kwietniu i w maju rośliny zakwitają i step staje się kolorowy. Jednak już w czerwcu trawy żółkną i wysychają. Latem zdarzają się susze, a flora wtedy częściowo jest w spoczynku. Jesienią step brunatnieje i zamiera. Pełny spoczynek roślin następuje zimą.
Fauna
Wśród traw żyje wiele owadów, takich jak: pasikoniki, mszyce, mrówki, termity. Chociaż step dostarcza zwierzętom znacznych ilości pokarmu roślinnego, to jednak nie daje im możliwości schronienia się przed drapieżnikami. Stąd też duże roślinożerne ssaki kopytne - antylopy, np. suhaki, gazele - potrafią bardzo szybko biegać, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo. Stepowymi ssakami są również dzikie konie i osły. Małe roślinożerne gryzonie, takie jak: pieski preriowe, świstaki, susły, norniki, chomiki, ryją nory i w nich się chronią. Mała ilość stepowych dużych zwierząt kopytnych ogranicza możliwość zdobywania pokarmu przez drapieżniki. Żyją tu wilki i stepowe lisy, a także drapieżne ptaki: orzeł, pustułka, sowa, myszołów.
Bardzo żyzne gleby (czarnoziemy), silnie eksploatowane przez człowieka, które tworzą się z obumarłych szczątków roślin na podłożu skał lessowych. Stepowieniem określa się przechodzenie obszarów zalesionych w step lub prerię.
Termin stepowy jest używany dla określenia klimatu takiego regionu, zbyt suchego aby podtrzymać las, ale na tyle mokrego, aby nie być pustynią. Drzewa spotyka się tylko w wąwozach (jarach) i dolinach rzek. Na czarnoziemach rosną również zboża (głównie pszenica), buraki cukrowe i inne wymagające rośliny. Bardziej suche i mniej żyzne obszary są wykorzystywane do całorocznego wypasu bydła.
Na terenach stepów występują najżyźniejsze gleby – czarnoziemy idealne do wszelkich upraw. Na terenach bardziej mokrych uprawia się zboża (pszenicę), soję, kukurydzę, buraki cukrowe oraz marchew. Bardziej suche obszary stepów wykorzystywane są jako całoroczne obszary wypasu bydła. Dlatego właśnie stepy nazwane są spichlerzami świata. Występowanie:
Czarnoziemy są glebami bardzo żyznymi, jednak pozbawione szaty roślinnej łatwo ulegają erozji wód i wiatru. Problemem są także burze pyłowe, a także brak lub zbytnia intensywność opadów.
Klimat
Stepy występują w obrębie strefy umiarkowanej, w głębi kontynentów, gdzie napływ wilgotnego powietrza morskiego jest niewielki. Skąpe opady, choć większe niż w strefie pustyń, nie wystarczają, żeby rozwinęła się roślinność leśna. Strefa stepów charakteryzuje się dość suchym klimatem o chłodnych zimach i upalnych latach. Latem, wskutek silnego parowania, tylko niewielkie ilości wody opadowej wsiąka w glebę. Zapas wody w glebie nie zaspokoja potrzeb drzew i dlatego w krajobrazie stepowym brak jest lasów.
|
